Wdrażanie edukacji zdrowotnej do szkoły – strategia działań

Do populacji dzieci i młodzieży najłatwiej jest dotrzeć poprzez szkołę, a dzięki dzieciom można pośrednio dotrzeć do rodziców, społeczności lokalnej, a nawet całego społeczeństwa. Stąd szkolną edukację zdro­wotną uważa się za najlepszą, długofalową inwestycję w zdrowie społe­czeństwa.

Szkoła jako siedlisko, w którym uczniowie i pracownicy spędzają dużą część swojego życia, ma ogromny wpływ na ich samopoczucie. Od tego, jaka panuje w niej atmosfera, jaka jest jej organizacja oraz preferowa­ne metody pracy, w dużym stopniu zależy, czy jest ona środowiskiem wspierającym i promującym zdrowie.

’ Wykazano, że wykształcenie ma wprost proporcjonalny wpływ na zdro­wie. Im wyższy jego poziom w danej społeczności, tym większe zasoby dla zdrowia (szanse na dalszą pracę, zdolność radzenia sobie z trudnoś­ciami i kierowania własnym życiem), a jednocześnie niższe wskaźniki umieralności i zapadalności na wiele chorób oraz mniej czynników ry­zyka.

Niemniej, aby szkolną edukację zdrowotną można było uznać za wszechstronną, musi ona spełniać cztery podstawowe warunki:

1. Uwzględniać całościowe, holistyczne podejście do zdrowia oraz związek między zdrowiem a czynnikami, które je warunkują.
2. Wykorzystywać wszelkie formalne i nieformalne okoliczności dla edu­kacji zdrowotnej, a także korzystać ze wszystkich służb i możliwości zarówno w szkole, jak i poza nią.
3. Dążyć do ujednolicenia informacji o zdrowiu, jakie uczeń otrzymuje od rodziny i rówieśników oraz ze środków masowego przekazu, reklam i społeczności lokalnej.
4. Zachęcać dzieci i młodzież do prowadzenia zdrowego stylu życia oraz stwarzać warunki wspierające zdrowie.

Według B. Woynarowskiej, przyjęcie koncepcji wszechstronnej edu kac ji zdrowotnej wyznacza następujące kierunki działań szkoły:

Włączenie edukacji zdrowotnej do polityki i progra­mu dydaktyczno-wychowawczego szkoły – zdrowie jest wartością nadrzędną dla jednostki; jest potrzebne każdemu, ponieważ warunkuje określoną jakość życia. Dlatego treści dotyczące jego ochrony i wzmacniania powinny znaleźć swoje miejsce w programie i organiza­cji szkoły. W większości krajów edukacja zdrowotna nie jest odrębnym przedmiotem nauczania, ale ma postać tzw. ścieżki międzyprzedmiotowej zintegrowanej ze wszystkimi przedmio­tami i innymi ścieżkami. Oznacza to, że poszczególne treści z zakresu edukacji zdrowotnej są przekazywane w ramach różnych przedmiotów nauczania. W celu realizacji tematów uznanych przez szkołę za prioryte­towe można dodatkowo organizować cykle lekcji, spotkań, kursy itd. Po­dobną koncepcję przyjęto w Polsce w podstawie programowej, do której po raz pierwszy wprowadzono edukację zdrowotną jako obowiązkową w 1997 roku, wyodrębniając w jej ramach takie bloki tematyczne, jak:

• higiena osobista i otoczenia; bezpieczeństwo i pierwsza pomoc; żywność i żywienie;
• aktywność ruchowa, praca i wypoczynek, czas wolny;
• edukacja do życia w rodzinie i społeczności, psychospołeczne aspekty;
• zdrowia, seksualność człowieka;
• życie bez nałogów.

Niestety w ramach reformy systemu oświaty w 1999 roku wdrożono nową podstawę programową ścieżki „edukacja prozdrowotna” dla szkoły podstawowej i gimnazjum, ograniczając w niej treści dotyczące zdrowia psychospołecznego i profilaktyki uzależnień oraz wyłączając zagadnienia dotyczące seksualizmu człowieka. Ponadto ścieżki tej nie uwzględniono w podstawach programowych szkoły ponadpodsta­wowej, umieszczając niektóre jej elementy w przedmiotach: biologia i wychowanie do życia w rodzinie.

B. Woynarowska (red.), Zdrowie i szkoła, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.

Jeżeli chcesz znaleźć profesjonalną pomoc w napisaniu swojej pracy to zajrzyj na stronę pisanie prac z zarządzania, zarządzania w ochronie zdrowia, promocji zdrowania, pedagogiki i wielu innych dziedzin.