Tag: zdrowie publiczne

Interwencja w sferze zdrowia

~ prace ~ Dodaj komentarz
5/5 - (1 vote)

Inne są także metody oddziaływania tradycyjnego modelu profilaktycznego i modelu promocji zdrowia. Posługując się rozróżnieniem metod interwencji w sferze zdrowia publicznego wprowadzonym przez Beattiego można wykazać, że te pierwsze są oparte na oddziaływaniach typu autorytarnego, a drugie — raczej na negocjacjach.

Tabela 1. Metody interwencji w sferze zdrowia

 

Autorytarne

Indywidualne

Techniki perswazyjne

Regulacje prawne (np. obowiązek szczepień)

Kolektywne

Porady zdrowotne

Działania społeczności lokalnych na rzecz zdrowia

 

Negocjowanie

Porównanie założeń, jakimi oba podejścia (tj. profilaktyczne i promocyjne) posługują się w celu kształtowania prozdrowotnych postaw i zachowań, niewątpliwie ukazuje głębsze osadzenie tych drugich zarówno w realiach życia ludzi, jak i dorobku nauk o zachowaniu. Aby jednak porównanie takie było „fair”, należy zwrócić uwagę, że porównujemy, z jednej strony, model od wielu lat realizowany w praktyce, którego słabości miały szansę się ujawnić, z drugiej zaś, mamy do czynienia z modelem normatyw­nym i życzeniowym, którego weryfikacja przez praktykę dopiero się rozpoczyna i problemy z jego aplikacją możemy na razie tylko (być może nie w pełni) antycypować.

Promocja zdrowia dostrzega, że złożoność uwarunkowań zdrowia wymaga wielu partnerów, z różnych poziomów or­ganizacji społeczeństwa. „Partnerstwo dla zdrowia” wymaga więc współdziałania pojedynczych ludzi, ich rodzin, społeczności lokalnych, organizacji pozarządowych, mass mediów, a także ośrodków władzy i administracji państwowej różnych szczebli. Na szczególną uwagę zasługuje tu odpowiednia polityka zdro­wotna państwa, przejawiająca się w tworzeniu właściwych pod­staw legislacyjnych i alokacji środków wspierających prozdrowotne działania. Promocja zdrowia jest zatem procesem prze­kraczającym znacznie tradycyjną działalność „sektora zdrowia”. Według wspomnianej już Karty Ottawskiej promocja zdro­wia winna być realizowana poprzez określone działania zaliczone do pięciu podstawowych obszarów. Są to:

–        tworzenie prozdrowotnej polityki państwa,

–        kreowanie środowisk sprzyjających zdrowiu,

–        wzmacnianie mobilizacji i partycypacji społecznej na rzecz zdrowia,

–        rozwijanie indywidualnych umiejętności prozdrowotnych,

–        reorientacja służby zdrowia.

Istota promocji zdrowia

~ prace ~ Dodaj komentarz
5/5 - (1 vote)

Próbując określić promocję zdrowia w paru słowach można powiedzieć, że są to wszelkie działania mające na celu umacnianie zdrowia pojedynczych osób, a w rezultacie także całych społeczności. Słowo „promocja” dosłownie oznacza podnoszenie czegoś (kogoś) na wyższy poziom. Tak więc, przez analogię można powiedzieć, że promocja zdrowia zmierza do „podniesienia” zdrowia na wyższy poziom (jego polepszenia, a nie tylko zapobiegania określonym chorobom). Jest to wyraźnie szersze pojęcie niż profilaktyka zdrowotna, która na celu ma przede wszystkim zapobieganie konkretnym schorzeniom. Poprzez propagowanie zdrowego stylu życia, prawidłowego odżywiania się, regularnej aktywności fizycznej itp. promocja zdrowia ma prowadzić do podniesienia komfortu życia, a w efekcie długofalowym do jego wydłużenia. Promocja zdrowia jest więc procesem umożliwiającym ludziom zwiększenie kontroli nad swoim zdrowiem oraz jego poprawę.

Promocja zdrowia, określana często jako „nowe zdrowie publiczne”, odwołuje się do dziewiętnastowiecznego ruchu zdrowia publicznego, który poprzez reformy sanitarne spo­wodował znaczne zmniejszenie liczby zgonów wskutek chorób zakaźnych. Teraz wyzwaniem stała się wysoka umieralność z powodu chorób cywilizacyjnych, wobec których działalność naprawcza medycyny okazała się także niewystar­czająca.

W potocznym rozumieniu promocja zdrowia jest często utożsamiana z lansowaniem prozdrowotnego stylu życia czy zapewnianiem odpowiedniej opieki zdrowotnej. W rzeczy­wistości jednak dotyczy ona także wielu innych sfer życia i aktywności społecznej. Oficjalnej — choć enigmatycznej — de­finicji promocji zdrowia dostarcza Karta Ottawska z 1986 roku, która określa ją jako proces umożliwiający ludziom zwiększenie kontroli nad własnym zdrowiem oraz jego po­prawę. Kontrola nad własnym zdrowiem oznacza tu przede wszystkim kontrolę nad czynnikami determinującymi zdrowie. Promocja zdrowia ma zatem za zadanie kształtowanie spo­sobów i warunków życia najbardziej optymalnych dla zachowania zdrowia, a także pełnienie funkcji mediacyjnej między ludźmi a ich środowiskiem, odnoszącej się zarówno do indywidualnych wyborów, jak i działalności społecznej. Celem tej działalności winien być wzrost odpowiedzialności spo­łecznej za zdrowie, obecnie i w przyszłości.