Ubezpieczenie zdrowotne jest oparte w szczególności na zasadach:

1)    solidarności społecznej,

2)    samorządności,

3)    samofinansowania

4)    prawa wolnego wyboru lekarza i kasy chorych,

5)    zapewnienia różnego dostępu do świadczeń,

6)    działalności Kas Chorych nie dla zysku,

7)    gospodarność i celowości działania.[1]

Solidaryzm społeczny wyraża się tym że:

1)    ubezpieczenie zdrowotne jest powszechne i obowiązkowe,

2)    wysokość składki ubezpieczenia zdrowotnego uzależniona jest od indywidualnych przychodów i stanowi ich równy dla wszystkich procent,

3)    otrzymane świadczenia uwarunkowane są wyłącznie potrzebą zdrowotną,

4)    czynniki ryzyka są rozłożone na ubezpieczonego w danej kasie chorych,

5)    różnice międzyregionalne w dochodach i wydatkach niwelowane są poprzez wyrównanie finansowe między Regionalnymi Kasami Chorych,

6)    prawo wyboru Kasy Chorych, lekarza, placówki świadczącej usługi,

7)    zapewnienie równego dostępu do świadczeń, przy zagwarantowaniu członkom rodziny ubezpieczonego nie posiadającego dochodów prawo do tego samego zakresu świadczeń oraz opłacania opieki medycznej dla niektórych grup obywateli (np. bezdomnych).