W V wieku p.n.e. Hipokrates, zwany ojcem medycyny, napisał traktat o „powietrzu, wodach i okolicach”, który jest systematycznym przeglądem czynników środowiskowych, wy­wierających wpływ na zdrowie. Stanowi on dobrą charakterys­tykę tego, co można dziś nazwać orientacją ekologiczną w medy­cynie. Jeszcze w latach siedemdziesiątych ubieg­łego wieku dzieło Hipokratesa uchodziło za przydatny podręcz­nik. Uczył lekarzy doceniania i uwzględniania wpływu czyn­ników środowiska fizycznego na życie człowieka.

Późniejszy rozwój bakteryjnej teorii chorób przyćmił jednak rolę środowiska, doprowadzając do zaniechania na następne kilkadziesiąt lat tego kierunku myślenia. Główny opozycjonista Pasteura, francuski klinicysta Pidoux, który naówczas twierdził, że choroby są z natury swej wieloprzyczynowe i nie można ich tłumaczyć zaistnieniem jednego czynnika (bakterii), nie mógł ze swoimi poglądami konkurować z precyzyjnymi wynikami eksperymentów laboratoryjnych, za pomocą których Pasteur, Koch i ich następcy ustanowili epokę specyficznej etiologii choroby.

Nowy model etiologii choroby doprowadził także do zmian w sposobie uprawiania medycyny. Stała się ona przede wszystkim sztuką indywidualistycznego leczenia poszczególnych osób, na plan dalszy odsuwającą określanie postępowania zbio­rowego, odnoszącego się do społeczeństwa jako całości.

Oczywiście dominacja modelu nastawionego na medycynę naprawczą nie oznacza, że nie było w niej miejsca na zapobiega­nie. Świadomość wpływu zachowania człowieka na jego stan zdrowia nie jest niczym nowym w medycynie. Kształtowanie zachowań zdrowotnych, realizowane poprzez oświatę zdrowot­ną, było zawsze obecne w profilaktyce, choć być może nie uświadamiano sobie, że ich rola może być aż tak duża. Zasad­nicze różnice między podejściem profilaktyki i promocji zdrowia polegają jednak na inaczej zdefiniowanych populacjach, do których adresowane są działania, inaczej sformułowanych celach i nieco innych sposobach ich realizacji. Stąd istotne jest ukazanie modelowych różnic między tymi dwoma rodzajami działalności, pozwolą one bowiem lepiej wyeksponować elementy nowatorskie w podejściu reprezento­wanym przez promocję zdrowia.