Społeczności lokalne i różne grupy społeczne powinny mieć swój udział nie tylko w realizacji odpowiednich, programów prozdrowotnych ich dotyczących, ale także mieć wpływ na kształtowanie owych programów, ustalanie priorytetów, kon­trolę ich przebiegu. Rola ich powinna tu być w znacznej mierze podmiotowa, charakterystyczna dla ruchu społecznego. Oczy­wiście, aby była możliwa taka partycypacja społeczna w działal­ności prozdrowotnej, musi być spełniony cały szereg warunków mikro- i makrospołecznych.

Właściwą ramą dla aktywizacji społecznej są więc zarówno demokratyczne mechanizmy społeczne (społeczeństwo obywatelskie – spontaniczne grupy interesów, niezależne od struktur państwowych), jak i możliwości zdobycia właściwego poziomu wiedzy i umiejętności prozdrowotnych, świadomość i indywidualne kwalifikacje ludzi. Istotną charak­terystyką pożądanej tu aktywności społecznej są także tzw. wzory zachowań obywatelskich i „cnót obywatel­skich”,  do których należą wykształcone sys­temy wartości, tożsamość jednostek, aktywność indywidualna, zaangażowanie społeczne, realizacja zbiorowych aspiracji, po­czucie więzi grupowych, zdolność do samoorganizowania się, samorządność, kreatywność i racjonalizm działań, a także wzory zachowań realizujących działania dla wspólnego dobra, zdol­ność do ofiarności, przezwyciężania egocentryzmu i gotowość do współdziałania z innymi.

Kształtowanie programów profilaktycznych jest ważnym elementem działań na rzecz zdrowia publicznego. Polega na opracowaniu i wdrożeniu działań mających na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób oraz poprawę jakości życia osób objętych programem. Programy profilaktyczne mogą dotyczyć różnych obszarów zdrowia, takich jak choroby układu krążenia, cukrzyca, nowotwory czy choroby zakaźne.

Podstawowym elementem kształtowania programów profilaktycznych jest identyfikacja czynników ryzyka występowania danej choroby. Czynniki te mogą być różnego rodzaju i zależą od charakterystyki choroby oraz grupy docelowej programu. W przypadku chorób układu krążenia mogą to być np. palenie papierosów, nadwaga, wysokie ciśnienie krwi czy brak aktywności fizycznej. Ważne jest również określenie grupy docelowej programu i dostosowanie działań do jej potrzeb i możliwości.

Kolejnym etapem kształtowania programów profilaktycznych jest opracowanie i wdrożenie konkretnych działań profilaktycznych. Mogą to być różnego rodzaju działania, takie jak kampanie informacyjne, warsztaty, szkolenia, badania przesiewowe, czy programy aktywności fizycznej. Ważne jest, aby działania były skuteczne i dostosowane do potrzeb i możliwości grupy docelowej.

Ostatnim etapem kształtowania programów profilaktycznych jest ocena ich skuteczności i ewentualne dostosowanie lub modyfikacja działań. Ocena skuteczności programu może obejmować np. analizę wskaźników zdrowotnych, np. poziomu cholesterolu czy ciśnienia krwi, analizę zasięgu działań, opinii uczestników, czy kosztów programu.

Podsumowując, kształtowanie programów profilaktycznych jest istotnym elementem działań na rzecz zdrowia publicznego. Wymaga ono identyfikacji czynników ryzyka, określenia grupy docelowej, opracowania i wdrożenia działań profilaktycznych oraz oceny ich skuteczności. Ważne jest, aby programy profilaktyczne były skuteczne, dostosowane do potrzeb i możliwości grupy docelowej oraz były oceniane i ewentualnie dostosowywane w oparciu o wyniki oceny.