Zaledwie co dziewiąty (11%) uważa, że opieka zdrowotna lepiej funkcjonuje po reformie niż przed jej wprowadzeniem. Prawie co piąty sądzi, że ani lepiej, ani gorzej (18%) co, biorąc pod uwagę opinie sprzed reformy, jest raczej oceną negatywną niż pozytywną. Aż dwie trzecie respondentów (66%) uważa, że obecnie opieka zdrowotna funkcjonuje gorzej, w tym 41% ocenia, że znacznie gorzej.
Osoby, które w ciągu półrocza poprzedzającego sondaż (od kwietnia do połowy października) tylko raz korzystały z usług w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, nieco mniej krytycznie oceniają funkcjonowanie opieki zdrowotnej po reformie niż te, które korzystały z nich co najmniej dwa razy bądź nie korzystały wcale. Korzystanie w tym samym okresie z prywatnych świadczeń medycznych nie ma wpływu na oceny respondentów. Zależność opinii ankietowanych od kontraktów z placówkami medycznymi w danym okresie nie jest więc prosta.
Rys 3. Czy Pana(i) zdaniem, obecnie opieka zdrowotna funkcjonuje lepiej czy też gorzej niż przed wprowadzeniem reformy?Źródło: W. Dereszczyński; Opinie o funkcjonowaniu opieki zdrowotnej
Tak jak w przypadku ogólnych ocen działania publicznej służby zdrowia, także i w tej kwestii widoczny jest nieco większy krytycyzm wśród osób z wykształceniem średnim i wyższym oraz wpływ poczucia materialnego upośledzenia (złe oceny warunków materialnych swojego gospodarstwa domowego) na częstość negatywnych opinii o skutkach reformy opieki zdrowotnej. Również poglądy polityczne ankietowanych w największym stopniu różnicują oceny skutków reformy.
Jest zrozumiałe, że opinie i oceny respondentów dotyczące tych dwóch spraw są ze sobą ściśle powiązane. Większość osób, które uważają, że opieka zdrowotna funkcjonuje gorzej niż przed reformą, źle ocenia obecne funkcjonowanie publicznej służby zdrowia (85%, tylko 10% dobrze). Ponad trzy czwarte sądzących, że reformie opieka zdrowotna funkcjonuje lepiej, uważa, iż ogólnie publiczna służba zdrowia działa dobrze (77%, jedynie 18% – że źle).
W stosunku do oceny sprzed kilku miesięcy w opiniach na temat skutków reformy opieki zdrowotnej nie zaszły żadne istotne zmiany.
Tabela 4.
Czy, Pana(i) zdaniem, opieka zdrowotna obecnie funkcjonuje lepiej czy też gorzej niż przed wprowadzeniem reformy? |
Wskazania respondentów według terminów badań |
|
VI 2000 |
X 2000 |
|
w procentach |
||
Znacznie lepiej |
2 |
2 |
Trochę lepiej |
10 |
9 |
Ani lepiej, ani gorzej |
18 |
18 |
Trochę gorzej |
28 |
25 |
Znacznie gorzej |
38 |
41 |
Trudno powiedzieć |
4 |
5 |
Źródło: W. Dereszczyński; Opinie o funkcjonowaniu opieki zdrowotnej
Opinie o funkcjonowaniu opieki zdrowotnej są zróżnicowane i zależą od perspektywy osób korzystających z systemu, pracowników ochrony zdrowia oraz ekspertów zajmujących się polityką zdrowotną. Funkcjonowanie opieki zdrowotnej ocenia się pod kątem dostępności, jakości świadczeń, efektywności organizacyjnej oraz satysfakcji pacjentów. Złożoność problemu wynika z wielu czynników, takich jak finansowanie systemu, liczba personelu medycznego, infrastruktura oraz rosnące zapotrzebowanie na usługi zdrowotne.
Z punktu widzenia pacjentów najczęściej podnoszoną kwestią jest dostępność usług medycznych. W wielu krajach, w tym w Polsce, długie kolejki do specjalistów, ograniczona liczba miejsc w szpitalach oraz problemy z rejestracją do lekarza pierwszego kontaktu stanowią poważne wyzwania. Wielu pacjentów zwraca uwagę na trudności w uzyskaniu szybkiej diagnozy i leczenia, zwłaszcza w przypadku rzadkich chorób czy skomplikowanych zabiegów. W efekcie pacjenci często decydują się na korzystanie z prywatnych usług medycznych, co może generować dodatkowe koszty i prowadzić do nierówności w dostępie do opieki zdrowotnej.
Jakość świadczeń zdrowotnych to kolejny aspekt podlegający ocenie. Pacjenci doceniają profesjonalizm lekarzy i pielęgniarek, jednak zwracają uwagę na przeciążenie personelu oraz ograniczony czas poświęcany na indywidualne podejście. Wysoka liczba pacjentów przypadająca na jednego lekarza często prowadzi do zmniejszenia jakości komunikacji oraz trudności w budowaniu relacji opartych na zaufaniu. Jednocześnie rozwój technologii medycznych oraz wprowadzanie nowych standardów leczenia pozytywnie wpływają na skuteczność terapii.
Z perspektywy personelu medycznego kluczowym problemem są warunki pracy i wynagrodzenia. Lekarze, pielęgniarki oraz inni pracownicy ochrony zdrowia podkreślają, że niedobór kadr medycznych prowadzi do przeciążenia pracą, co wpływa na ich zdrowie i efektywność. W wielu krajach obserwuje się zjawisko migracji personelu medycznego do lepiej opłacanych sektorów prywatnych lub za granicę, co dodatkowo osłabia publiczne systemy opieki zdrowotnej.
Eksperci ds. zdrowia publicznego zwracają uwagę na efektywność organizacyjną systemu. Problemy takie jak biurokracja, brak zintegrowanych systemów informatycznych czy niespójność procedur prowadzą do marnotrawienia zasobów i wydłużenia czasu oczekiwania na usługi. Ważnym wyzwaniem jest także finansowanie systemu. W wielu krajach wydatki na zdrowie są niewystarczające, co skutkuje ograniczeniem dostępu do nowoczesnych terapii, zaniedbaniem infrastruktury oraz niskimi płacami personelu.
Pomimo tych wyzwań system opieki zdrowotnej jest także oceniany pozytywnie w niektórych aspektach. W wielu krajach publiczne systemy zdrowotne oferują bezpłatny dostęp do podstawowych świadczeń medycznych, co stanowi fundament równości społecznej. Wprowadzenie programów profilaktycznych, takich jak szczepienia, badania przesiewowe czy kampanie edukacyjne, przyczynia się do poprawy zdrowia populacji. Rozwój telemedycyny oraz cyfryzacja systemów zdrowotnych ułatwia pacjentom dostęp do specjalistów i monitorowanie zdrowia.
Wnioski dotyczące funkcjonowania opieki zdrowotnej wskazują na potrzebę reform systemowych, które uwzględnią zarówno potrzeby pacjentów, jak i personelu medycznego. Kluczowe kierunki zmian to zwiększenie finansowania sektora zdrowia, poprawa warunków pracy lekarzy i pielęgniarek, skrócenie czasu oczekiwania na świadczenia oraz wdrażanie nowoczesnych technologii. Efektywne zarządzanie zasobami, w tym inwestowanie w profilaktykę i edukację zdrowotną, może przyczynić się do poprawy jakości opieki zdrowotnej oraz zwiększenia satysfakcji pacjentów.