Klasyfikacja ciśnienia | Ciśnienie skurczowe [mmHg] | Ciśnienie rozkurczowe [mmHg] |
CIŚNIENIE OPTYMALNE | <120 | <80 |
CIŚNIENIE PRAWIDŁOWE | 120-129 | 80-84 |
CIŚNIENIE WYSOKE PRAWIDŁOWE | 130-139 | 85-89 |
STOPIEŃ I – ŁAGODNE | 140-159 | 90-99 |
STOPIEN II – UMIERKOWANE | 160-179 | 100-109 |
STOPIEN III – CIĘŻKIE | ≥ 180 | ≥ 110 |
NADCIŚNIENIE SKURCZOWE IZOLOWANE | ≥140 | <90 |
Tabela 1 Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego wg ESH/ESC 2007
Nadciśnienie tętnicze to bardzo rozpowszechniona choroba, która według badania NATPOL dotyczy 1/3 dorosłych Polaków. Prowadzi do przedwczesnego zgonu chorych na skutek powikłań narządowych w układzie krążenia oraz nerkach. Wyróżniamy nadciśnienie pierwotne (90% wszystkich przypadków), którego przyczyny nie są do końca znane oraz nadciśnienie tętnicze wtórne. Tabela 1 ilustruje klasyfikację nadciśnienia tętniczego opracowaną przez ESC/ESH w 2007 r. Występuje również nadciśnienie izolowane. Rozpoznaje się je przy wartości ciśnienia skurczowego powyżej 140 mmHg, a ciśnienia rozkurczowego poniżej 90 mmHg.
Do czynników obwinianych o powstanie pierwotnej formy nadciśnienia zalicza się: predyspozycję genetyczną, zaburzenia ośrodkowej i obwodowej regulacji ciśnienia krwi, zaburzenia hormonalne, ale przede wszystkim otyłość, alkoholizm, nadmierne spożywanie soli kuchennej, palenie papierosów oraz niekorzystne warunki środowiskowe. Wtórna postać choroby ma natomiast następujące przyczyny: choroby nerek, anomalie tętnic nerkowych, zmniejszenie elastyczności ścian tętnic, niektóre zaburzenia hormonalne i inne.
Długotrwałe nieleczone nadciśnienie powodować może zmiany organiczne w tętniczkach, co kończy się zamknięciem ich światła. Zmiany te dotyczą przede wszystkim nerek i innych narządów wewnętrznych. Do głównych powikłań zaliczamy: wczesny rozwój miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca oraz zawału, przerost mięśnia sercowego, udar mózgu i wydolności nerek [38, 41].
[38] Szczepaniak-Chicheł L., Mastej M., Jóźwiak J., i wsp.: Występowanie nadciśnienia tętniczego w zależności od masy ciała w populacji polskiej – badanie LIPIDOGRAM 2004; Nadciśnienie tętnicze 2007, tom 11, nr 3, 195 -204.
[41] Tykarski A., Posadzy-Małaczyńska A., Wyrzykowski B., i wsp.: Rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego oraz skuteczność jego leczenia u dorosłych mieszkańców naszego kraju. Wyniki programu WOBASZ; Kardiologia Polska 2005; 63: 6 (supl. 4).