Choroby układu krążenia i serca oraz choroby naczyń mózgowych to bardzo rozpowszechniona grupa chorób w Polsce i na świecie. Według badań Głównego Urzędu Statystycznego, w 2006 roku prawie połowa zgonów w Polsce spowodowana była właśnie tą grupą schorzeń. Podobnie kształtuje się statystyka w innych krajach rozwiniętych. Według CVD (ang Cardiovascular Disease) Statistics 2008, każdego roku choroby sercowo – naczyniowe zbierają żniwo w postaci ponad 4,3 mln zgonów w Europie, co stanowi około 48% wszystkich zgonów na naszym kontynencie. Oprócz Francji, Holandii i Hiszpanii, choroby sercowo – naczyniowe są powodem największej umieralności pod względem płci [45].
Świadomość człowieka dotycząca czynników ryzyka chorób sercowo – naczyniowych, a także wszystkich innych poważnych chorób, powinna być coraz większa. Wiedza na tematy związane z chorobami, jest podstawą do tworzenia pewnych schematów, na bazie których budujemy nasz system wartości zdrowotnych. To na tej podstawie eksponujemy pewne zachowania zdrowotne bądź antyzdrowotne, które dość często istotnie wpływają na nasze zdrowie i życie. Człowiek świadomy, a zarazem bogaty w wiedzę na temat chorób układu krążenia, powinien (myśląc logicznie) prowadzić taki styl życia, który zapewni mu zdrowie. Powinien unikać wszelkich czynników niekorzystnych i zagrażających życiu, a podlegać wpływowi tych, które mogą to życie przedłużyć i nadać mu formę jak najlepszą i na jak najwyższym poziomie. Patrząc obiektywnie, często zdarza się, że pomimo świadomości i wiedzy, człowiek nie jest w stanie wyegzekwować od siebie samego przestrzegania większości podstawowych zasad zdrowego stylu życia. Jest to spowodowane warunkami środowiska, które otacza człowieka, ale także istnieniem zjawiska nałogu, przyzwyczajeń i stereotypów.
Najlepszą i najważniejszą formą skutecznej walki z chorobami sercowo – naczyniowymi jest profilaktyka. Ponieważ rozwój zmian miażdżycowych rozpoczyna się już w młodym wieku, należy jak najwcześniej wpoić młodym ludziom, w jaki sposób chronić swój organizm przed niekorzystnym wpływem różnych czynników. Zważywszy na to, że najistotniejszy okres dla rozwoju poglądów człowieka przypada między 16 a 24 rokiem życia, należy w tym czasie zapewnić mu jak najwięcej źródeł prawidłowych i zdrowych schematów zdrowotnych. Program profilaktyczny wdrażany i propagowany wśród dzieci i młodzieży powinien przede wszystkim uczyć potrzeby zdrowego stylu życia. Dzięki temu w późniejszym czasie młody człowiek nie byłby podatny na negatywne wpływy otoczenia i świadomie wybierał taki tryb życia, który jest nie tylko wygodny i przyjemny, ale przede wszystkim zdrowy.
Według Europejskiej Deklaracji na rzecz Zdrowia Serca, „choroby układu krążenia mają podłoże wieloczynnikowe i podstawową zasadą postępowania jest odniesienie się do wszystkich czynników ryzyka warunkujących chorobę na poziomie populacyjnym i indywidualnym” [11].
Przeglądając piśmiennictwo z zakresu omawianego tematu, zaobserwowałam także, że w Stanach Zjednoczonych oraz w krajach Europy Zachodniej, regularnie prowadzi się działania oceniające i analizujące prozdrowotne oraz antyzdrowotne zachowania młodzieży, co pozwala na późniejsze prawidłowe zarządzanie tzw. ryzykiem zdrowotnym. Porównując pod tym względem te same działania w Polsce, można bez wahania stwierdzić, że nasza profilaktyka nie jest na odpowiednio wysokim poziomie zaawansowania, a zakres działań oceny ryzyka zdrowotnego jest wciąż niedostateczny. Wynika to, być może, ze zbyt małej aktywności w zakresie promowania zdrowia, bądź też z braku wypracowanych metod oceny tego ryzyka [18].
Choroby sercowo – naczyniowe
Do chorób sercowo –naczyniowych mających największy udział w chorobowości i śmiertelności należy miażdżyca tętnic. Jest ona główną przyczyną choroby niedokrwiennej serca, niedokrwienia kończyn i chorób naczyń mózgowych.