metodologia pracy magisterskiej
W podrozdziale poświęconym metodologii badań własnych zostaną omówione kluczowe kwestie, takie jak cel, przedmiot, dobór próby badawczej, teren badań oraz problemy badawcze. Ponadto, szczegółowo zostaną omówione metody, techniki i narzędzia badawcze stosowane w badaniach pedagogicznych.
Metodologia badań pedagogicznych, zgodnie z definicją Mieczysława Łobockiego, stanowi naukę o zasadach i sposobach postępowania badawczego, które są zalecane i stosowane w dziedzinie pedagogiki. Zasady te określają ogólne dyrektywy i normy postępowania, które mają na celu ułatwienie skutecznego przeprowadzenia badań. Natomiast sposoby postępowania badawczego to procedury i strategie gromadzenia oraz analizy wyników badań.[1]
W kolejnej części podrozdziału zostaną szczegółowo omówione metody, techniki i narzędzia badawcze, jakie zostaną zastosowane w badaniach pedagogicznych. Będą to m.in. ankiety, wywiady, testy, obserwacje, analiza dokumentów i literatury. Opisane zostaną również sposoby gromadzenia danych oraz ich analizy.
Wszystkie omówione elementy metodologii badań własnych są kluczowe dla prawidłowego i skutecznego przeprowadzenia badań w dziedzinie pedagogiki. Poprawne określenie celu, przedmiotu, dobór odpowiedniej próby badawczej, wybór metody oraz technik badawczych oraz analiza danych pozwolą na uzyskanie rzetelnych wyników badań.
Badania pedagogiczne, może w większym stopniu, niż gdzie indziej określone są przez cele, jakim służą. Ich zadaniem jest zbadanie warunków niezbędnych do realizacji postulowanych stanów rzeczy. Celem badania jest poznanie umożliwiające działanie skuteczne.[2]
Badania pedagogiczne są szczególnie określone przez cele, jakim służą. Ich zadaniem jest zbadanie warunków, które są niezbędne do osiągnięcia zamierzonych celów. Celem takiego badania jest poznanie informacji, które umożliwią skuteczne działanie w dziedzinie pedagogiki.[3]
W kontekście celów badań w pedagogice można wyróżnić trzy główne rodzaje badań. Pierwsze to badania teoretyczne, które są nazywane także badaniami podstawowymi. Ich celem jest poszerzanie wiedzy i zrozumienie pewnych zjawisk w dziedzinie pedagogiki. W badaniach teoretycznych skupiamy się na identyfikacji koncepcji, teorii i trendów, a wyniki takiego badania są zwykle publikowane w czasopismach naukowych i książkach.
Drugim rodzajem badań są badania eksperymentalne, zwane także badaniami weryfikacyjnymi. Ich celem jest przetestowanie pewnych teorii lub hipotez w kontrolowanych warunkach. W badaniach eksperymentalnych, zmienne są kontrolowane, a wyniki badania są analizowane statystycznie w celu weryfikacji hipotez i wniosków.
Trzecim rodzajem badań są badania diagnostyczne, które mogą przybierać różne formy, w zależności od celów badań. Badania diagnostyczne mają na celu zdiagnozowanie problemów lub zaburzeń, ocenę postępu i skuteczność działań terapeutycznych oraz prognozowanie przyszłych wyników. Do rodzajów badań diagnostycznych zaliczamy badania terapeutyczne oraz prognostyczne.
Wszystkie trzy rodzaje badań są ważne w dziedzinie pedagogiki, a wybór odpowiedniego rodzaju badań zależy od celów, jakie chcemy osiągnąć. Niezależnie od rodzaju badań, ich cel musi być jasno określony, a wyniki powinny być oparte na solidnej metodologii badań.
W badaniach ilościowych cel badań jest wyraźnie określony przed rozpoczęciem badania. Sprecyzowanie celu badań wymaga zwykle udzielenia odpowiedzi na kilka formalnych pytań. Celem badań może być odpowiedź na pytanie: „Jak jest?”, co wyznacza opisowy charakter celu badawczego. Celem takiego badania jest zwykle poznanie obecnych stanów rzeczy w określonej dziedzinie lub populacji. Innym typem celu badawczego jest odpowiedź na pytanie „Dlaczego…?”, co wyznacza diagnostyczny charakter celu badań. W takim badaniu celem jest zwykle identyfikacja przyczyn określonego zjawiska lub problemu w danej dziedzinie.[4]
Kolejnym pytaniem, które może wyznaczyć cel badań ilościowych, jest „Jaki jest związek między…?”, co wyznacza diagnostyczno-wyjaśniający charakter celu badań. W takim badaniu celem jest zwykle zidentyfikowanie zależności między różnymi zmiennymi lub czynnikami w określonej dziedzinie.
Wszystkie te trzy typy celów badawczych są ważne w badaniach ilościowych i dobór konkretnego typu celu zależy od tego, co chcemy osiągnąć poprzez badanie. Bez wyraźnie określonego celu badania, nie ma sposobu na zaplanowanie i przeprowadzenie skutecznego badania ilościowego, dlatego jest to kluczowy krok w procesie badań.
Celem badań pedagogicznych jest poznanie naukowe istniejącej rzeczywistości społecznej poprzez badanie zjawisk, instytucji lub jednostek. Ich funkcją jest opis i zrozumienie badanego obszaru, co pozwala na opracowanie rozwiązań praktycznych w dziedzinie pedagogiki. Oprócz funkcji poznawczej, badania pedagogiczne pełnią również funkcje praktyczno-użyteczne, które polegają na wykorzystaniu ich wyników w praktyce pedagogicznej. Dzięki badaniom możliwe jest opracowanie nowych programów nauczania, metod dydaktycznych czy sposobów prowadzenia zajęć edukacyjnych, które są dostosowane do potrzeb i możliwości badanej populacji.[5]
Inną ważną funkcją badań pedagogicznych jest funkcja poznawcza. Badania pedagogiczne pozwalają na rozwijanie wiedzy na temat funkcjonowania ludzkiego umysłu, psychologii rozwoju, psychologii społecznej, a także procesów uczenia się i nauczania. Poznanie tych zagadnień jest ważne dla opracowywania nowych metod i technik nauczania, które pomogą uczniom w zdobywaniu wiedzy i umiejętności w sposób skuteczny i przyjazny dla nich.
Wszystkie te funkcje badań pedagogicznych są równie ważne i uzupełniają się nawzajem. Dzięki temu badania pedagogiczne mają istotny wpływ na rozwój pedagogiki jako dziedziny naukowej oraz na poprawę jakości edukacji.
Celem niniejszych badań było zbadanie skutecznych metod i działań mających na celu poprawę stanu zdrowia społeczeństwa. Konkretnie, celem może być ocena wpływu różnych form aktywności fizycznej, zdrowej diety, działań profilaktycznych, edukacji zdrowotnej i innych działań związanych z promocją zdrowia na stan zdrowia i jakość życia społeczeństwa. Badania te mogą być przeprowadzane w różnych grupach społecznych, na przykład wśród dzieci, młodzieży, dorosłych czy osób starszych, a ich wyniki pozwalają na rozwijanie działań i programów promocji zdrowia dostosowanych do potrzeb i możliwości badanych grup społecznych. Celem badań w dziedzinie promocji zdrowia jest również analiza czynników ryzyka chorób oraz identyfikacja sposobów zmniejszenia tych czynników i poprawienia stanu zdrowia społeczeństwa.
Kolejnym omawianym aspektem jest przedmiot badań. Według Janusza Sztumskiego przedmiotem badań może być wszystko, co składa się na tzw. rzeczywistość społeczną. Do jej najistotniejszych składników można zaliczyć[6]:
- zbiorowość oraz inne zbiory społeczne;
- instytucje społeczne;
- procesy oraz zjawiska społeczne.
Przedmiotem badania była szeroko rozumiana zdrowość i jej poprawa w kontekście różnych działań i czynników. W zależności od konkretnego zagadnienia, przedmiot badań może obejmować na przykład wpływ stylu życia, czynników środowiskowych, czynników genetycznych, diety, aktywności fizycznej czy innych działań na zdrowie jednostki i społeczeństwa. Badania w dziedzinie promocji zdrowia mogą także obejmować różne obszary zdrowia, takie jak zdrowie psychiczne, zdrowie fizyczne, zdrowie środowiskowe czy zdrowie społeczne. Przedmiot badań może dotyczyć także działań i programów związanych z promocją zdrowia, takich jak kampanie społeczne, programy edukacyjne czy działania profilaktyczne.
Dobór osób badanych to proces wyboru określonej liczby jednostek z populacji, której cechy badacz chce poznać dla celów badawczych. Populacja to określona zbiorowość ludzi, z której wybierane są osoby do badania. Często używa się także określeń takich jak „zbiorowość generalna” lub „populacja generalna”. Wybrane osoby, które stanowią próbę badawczą, nazywane są badanymi lub respondentami. Proces dobierania próby badawczej jest istotnym etapem w badaniach naukowych, ponieważ to od właściwego doboru zależy między innymi trafność i reprezentatywność wyników badań.[7].
A więc próba badawcza to wybrana grupa osób, która stanowi podstawę badania naukowego. W przypadku badań przeprowadzonych w szkole podstawowej, próbą badawczą będą uczniowie szkoły podstawowej, którzy zostali wybrani do udziału w badaniu. Wybór konkretnej próby zależy od celu badania, a także od charakterystyki populacji, z której próba ma być wybrana. Przy doborze próby należy mieć na uwadze, że powinna ona być reprezentatywna dla całej populacji, co oznacza, że wybrane osoby powinny odzwierciedlać cechy populacji w sposób adekwatny i rzetelny.
Do niniejszych badań wybrano uczniów klas czwartych Szkoły Podstawowej nr 5 w miejscowości X.
[1] Łobocki, Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2008, s. 13 – 14.
[2] Zob. J. Sztumski, [w:] T. Pilch, T. Bauman (red.), Zasady badań pedagogicznych – strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa 2001 s. 35.
[3] Tamże, s. 36.
[4] Zob. S. Palka, Podstawy metodologii badań w pedagogice, Gdańsk 2009, s. 66.
[5] Zob. W. Dutkiewicz, Podstawy metodologii badań do pracy magisterskiej i licencjackiej z pedagogiki, Kielce 2001, s. 50.
[6] J. Sztumski, Wstęp do metod i technik społecznych, Katowice 1995, s. 19.
[7] Zob. M. Łobocki (red.), Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2008, s. 40.
Profesjonalne usługi pisania prac z promocji zdrowania, zarządzania w ochronie zdrowia, edukacji zdrowotnej i wielu innych dziedzin znajdziesz na stronie pisanie prac.
